Milletlerarası Güç Ajansı’nın (IEA) Dünya Bankası ve Dünya İktisat Forumu iş birliğiyle hazırladığı “Yükselen ve Gelişmekte Olan Ekonomilerde Pak Güç Dönüşümünü Finanse Etmek” başlıklı raporuna nazaran, dünyanın sıfır emisyon amacını başarması için gelişmekte olan iktisatların pak güç dönüşümü kritik ehemmiyet arz ediyor.

Kelam konusu ülkelerde pak güce yapılan yıllık yatırım hali hazırda 150 milyar dolar düzeyinde bulunurken, 2050’de sıfır emisyon maksadına ulaşılabilmesi için bu ölçünün 7 kattan fazla artarak yıllık 1 trilyon dolara yükselmesine gereksinim duyuluyor.

Asya, Afrika ve Latin Amerika başta olmak üzere bu ülkelerde daha güçlü aksiyon alınmaması halinde, gelecek 20 yılda 5 milyar ton emisyon artışı yaşanabileceği öngörülüyor.

Dünya nüfusunun üçte ikisinin yaşadığı gelişmekte olan ülkeler, global pak güç yatırımlarının yüzde 20’sini yaparken, global finans varlığının da lakin yüzde 10’unu gerçekleştiriyor.

Hükümetler, finans kurumları, yatırımcılar ve şirketlere kelam konusu ülkelerde düşük karbon, elektrifikasyon, güç verimliliği ve güç dönüşümü yatırımlarını öncelikli aksiyon olarak belirlemeleri davetinde bulunan rapor, sürdürülebilir bir yatırım çerçevesinin oluşturulması ve lisanslama başta olmak üzere prosedürlerin kolaylaştırılması tavsiyesini veriyor.

Gelişmekte olan ülkelerde artan emisyonlar iklim değişikliğiyle gayret için tehlike

IEA Lideri Fatih Birol, rapora ait değerlendirmesinde, birçok gelişmekte olan iktisatta pak güç yatırımları düşerken emisyonların artış gösterdiğine dikkati çekerek, şu tabirleri kullandı:

“Bu durum, global manada iklim ve sürdürülebilirlik amaçlarına ulaşmada tehlike oluşturuyor. Ülkeler, güç dönüşümü seyahatine tıpkı noktadan başlamıyor. Birçoğunun daha sağlıklı ve refah bir güç geleceği oluşturmak için süratlice muhtaçlık duyduğu fonlara erişimi yok. Ayrıyeten, global salgının ziyanlı tesirleri gelişmekte olan dünyanın birçok yerinde daha uzun sürüyor. Dünyada para meşakkati yok fakat para en çok muhtaçlık duyulan ülkeler, dallar ve projelere gitmiyor. Hükümetlerin, gelişmekte olan dünyada pak güç dönüşümünü finanse etmek için milletlerarası kamu finans kuruluşlarına güçlü bir stratejik yetki vermesi gerekiyor.” 

Birol, memleketler arası sistemin bilhassa yükselen piyasalar ve gelişmekte olan ekonomilerde emisyon azaltımı ve pak enerjiyi finanse etme konusunda net ve bütün bir yaklaşım sergilemediğine dikkati çekerek, “Bugünün stratejileri, imkanları ve fon düzeyleri olması gereken yerden çok uzakta.” tabirini kullandı.